De noodzaak van duurzame technologie doet zich steeds duidelijker voelen. Een van de sectoren waar een grote uitdaging is op het gebied van CO2 uitstoot, is de bouw. Wierda Hybrid Technologies pakt de handschoen op en ontwikkelt ’s werelds eerste volledig elektrische betonmixer. Op de IAA Hannover presenteert het Friese bedrijf een operationeel prototype.
Ik schreef dit persbericht voor Wierda Hybrid Technologies, het bedrijf achter de betonmixer. Het is overgenomen in de meeste relevante vakbladen een aantal lokale kranten.
Elektrisch aangedreven voertuigen genieten al jaren grote belangstelling. Stille mobiliteit zonder lokale uitstoot en met lage onderhoudsbehoefte blijkt een belofte die tot de verbeelding spreekt. Zeker waar het vrachtverkeer betreft: dieseltrucks mogen de afgelopen jaren dan zuiniger en stiller zijn geworden, een volledig elektrische vrachtwagen zou een grote sprong voorwaarts betekenen. “In de stadsdistributie is dat inmiddels haalbaar”, zegt René Wierda, directeur-eigenaar (derde generatie) van Wierda Hybrid Technologies uit Joure. “Voor zwaarste categorie, de bouwvoertuigen, is elektrisch rijden nog een grote uitdaging.” Maar niet omdat het niet kan, voegt hij eraan toe. “De techniek is er klaar voor. Er zijn andere factoren die elektrificatie in de weg staan.”
Samenspel
Wierda kan het weten. Met Wierda Bedrijfswagens is hij MAN-dealer in Friesland; Wierda Voertuig Techniek past MAN-trucks aan, en Wierda Hybrid Technologies legt zich toe op het ontwikkelen van hybride voertuigaandrijvingen. Ruim zes jaar geleden is Wierda gestart met de ontwikkeling van de hybride betonmixer. “Wij hebben van oudsher een goede relatie met betonleveranciers”, zegt Wierda. “Vanuit onze voertuig- en branchekennis zijn we destijds begonnen met het ontwikkelen van de Electric PTO. Door het samenspel van de elektromotor, het accupakket, het voertuig en zijn opbouw kunnen wij autolaadkranen en betonmixers voorzien van een elektrische aandrijving. Zo ontstond de hybride betonmixer.”
Stil en schoon
“De hybride betonmixer heeft belangrijke voordelen ten
opzichte van de ouderwetse betonmixer”, zegt Jan Johan Kamstra, commercieel
manager bij Wierda Hybrid Technologies. “De hybride aandrijving zorgt voor 25
tot 35 procent brandstofbesparing. Bij het laden en vooral het lossen van beton
kan er stil en schoon gewerkt worden. Chauffeurs hoeven niet langer in hun
dieselwalm te werken en niet meer te schreeuwen om boven het geluid van de
dieselmotor uit te komen. Ze kunnen nu zelfs fietsers horen aankomen.” Het
concept bleek een succes: inmiddels rijden er tientallen betonmixers met een hybride
opbouw rond in Nederland.
Praktijk
Maar de ambitie van Wierda Hybrid Technologies reikt verder. Want juist een betonmixer leent zich uitstekend voor volledige elektrificatie. Kamstra: “Een betonmixer rijdt relatief weinig kilometers. Bij het laden van beton kunnen ook de accu’s worden opgeladen. Zo kan het voertuig vrijwel normaal worden ingezet, met alle voordelen van elektrische mobiliteit.” Althans, dat is de theorie. Maar met theorie alleen verandert er niets, en dus besloot Wierda door te pakken en het ook in de praktijk te laten zien. Eind 2018 moet het volledig functionele prototype rijden.
Wendbaar
“Het wordt een kleinere mixer van 10 kubieke meter op een vierasser-chassis”, zegt Kamstra. Wat betreft het chassis maakt Wierda scherpe keuzes. “Het voertuig moet geschikt zijn voor stadsvervoer. Daar is immers de grootste behoefte aan uitstootvrij verkeer. Het voertuig krijgt één aangedreven as en drie gestuurde assen en kan daardoor behoorlijk scherp sturen. Ook gaat weinig energie verloren in de aandrijving. De naafreductie is achterwege gelaten, want op stadsbouwplaatsen is die niet nodig.” De gewichtsbesparingen compenseren het extra gewicht van het accupakket. “Dit is het chassis van de toekomst: wendbaar, lichtgewicht én energiezuinig”, zegt Kamstra.
Bedrijfsvoering
“In 2030 zijn elektrische betonmixers de standaard”, zegt Wierda. “Onze elektrische betonmixer zal de eerste zijn die bewijst wat er kan. Maar het is onwaarschijnlijk dat we de komende jaren dit voertuig veel zullen verkopen. De afstand tot de markt is nog te groot.” En daar komen dus de factoren om de hoek kijken die elektrificatie tot nu toe echt in de weg staan. Kamstra noemt er vier. De eerste: acceptatie. “Wij zijn gewend anders met geld om te gaan: bovenop de investering komt een jaarlijks bedrag voor brandstof en onderhoud. Je koopt één betonmixer maar in feite betaal je er in tien jaar een stuk of drie. Voor een elektrische betonmixer betaal je 2,5 keer meer dan een voor een normale. Een hoop geld, maar daarna zijn er geen noemenswaardige kosten voor brandstof en onderhoud. Uiteindelijk bespaar je zelfs 0,5. Dat moet nog landen. Het vraagt om een heel andere bedrijfsvoering. Die acceptatie moet nog komen.”
Kennis
Tweede belemmerende factor is kennis bij alle betrokken
partijen: klanten, overheid, opdrachtgevers, leveranciers en werkplaatsen. “De
markt ontwikkelt zich, maar de overheid blijft achter met regels en subsidies. Leveranciers
moeten op zoek naar een ander businessmodel als het conventionele onderhoud
komt te vervallen. En werkplaatsen moeten hun personeel omscholen om te kunnen
werken aan hoogvoltage elektrotechniek. Dat is een belangrijke reden waarom wij
dit prototype ontwikkelen: al doende verzamelen wij nu al de kennis die we de
komende jaren nodig gaan hebben. Deze kennis delen wij trouwens graag.”
Laden
Derde belemmerende factor is het feit dat de techniek weliswaar bestaat, maar dat componenten niet in grote oplage voorhanden zijn. Kamstra: “We kunnen simpelweg nog niet de markt op met ons voertuig, omdat de componenten niet voldoende te krijgen zijn. Fabrikanten wachten tot er voldoende vraag is om de productie op te schroeven; wij zijn echter veel te klein om die beweging in gang te zetten.” En de vierde factor is dat de inzet anders wordt. “Opdrachtgevers moeten bijvoorbeeld rekening gaan houden dat het voertuig overdag moet bijladen Hoe doe je dat? Waar? Met wat voor faciliteiten? Moeten er misschien meerdere voertuigen worden aangeschaft om elkaar af te lossen, zoals dat nu gebeurt met elektrische bussen op Schiphol?”
Verbinden
Vier factoren dus die onderling sterk samenhangen en waar allerlei stakeholders in mee moeten gaan, om samen een lange weg te bewandelen naar de omzetting van de belofte van elektrisch vervoer naar de realiteit. Daar zit hem dan ook de voornaamste drijfveer voor dit project, legt Kamstra uit. “Het prototype is in eerste instantie bedoeld om zelf te leren en onze kennis te delen. We willen laten zien wat er kan, en samen met klanten en toeleveranciers verder kijken hoe we deze investering tot een succes kunnen maken. Mijn rol is om podia te creëren en mensen en bedrijven te verbinden.” En dat gaan Kamstra en zijn collega’s bij Wierda doen op de grootste bedrijfswagenbeurs van Europa, de IAA Hannover. Of de betonmixer dan ook echt af is, staat nog open: de ombouw van het chassis zou langer kunnen duren. “Maar eind dit jaar rijdt hij sowieso”, zegt Kamstra. En dan niet alleen als promotievehikel voor Wierda: Kamstra is al in gesprek met meerdere klanten. Een tweede, nog te bouwen exemplaar zal gaan rijden bij de grootste betonmixer verhuurder van Nederland, Mixer2Rent. En zo kan iedereen langzaam wennen aan het idee – tot de tijd rijp is voor de grote doorbraak.
